Η ψωρίαση είναι μια αυτοάνοση, μη μεταδοτική, χρόνια πάθηση που προσβάλλει το δέρμα και τις αρθρώσεις. Στους ασθενείς με ψωρίαση η επιδερμίδα αντικαθίσταται με γρηγορότερους ρυθμούς από τους φυσιολογικούς με αποτέλεσμα να προκαλείται υπερκεράτωση (πάχυνση της επιδερμίδας).
Ψωρίαση: Ποια τα είδη;
- Ψωριαση κατά πλάκας: είναι η πιο συχνή μορφή ψωρίασης, εκδηλώνεται με τη μορφή ερυθροϊωδών πλακών. Εντοπίζεται συνήθως στην περιοχή του κεφαλιού και των αγκώνων
- Φλυκταινώδης ψωριαση: εκδηλώνεται με τη μορφή μικρών εξογκωμάτων με πύον ενώ όλη η γύρω περιοχή είναι κόκκινη και ευαίσθητη. Στην τοπική μορφή εντοπίζεται στα χέρια και τα πέλματα, ενώ στην εκτεταμένη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος
- Σταγονοειδής ψωριαση: εκδηλώνεται κυρίως σε νεαρά άτομα που έχουν προσβληθεί από στρεπτόκοκκο και έχει τη μορφή σταγόνων ερυθρού χρώματος. Εμφανίζεται σε διάφορα σημεία του σώματος και υποχωρεί σύντομα μετά από θεραπεία για το στρεπτόκοκκο.
- Ερυθροδερμική ψωριαση: είναι μια φλεγμονώδης, σοβαρή μορφή της νόσου που προκαλεί ερυθρότητα και ξεφλούδισμα (αποφολίδωση) του δέρματος. Συνοδεύεται από κνησμό και πόνο. Σε αυτή τη μορφή είναι απαραίτητη η επίσκεψη στο γιατρό και πιθανή νοσηλεία.
- Ψωριασική ονυχία: εκδηλώνεται με αποχρωματισμό και ονυχόλυση στα χέρια και τα πόδια. Η επιδερμίδα σκληραίνει και τα νύχια γίνονται εύθραυστα και σπάνε.
- Ψωριασική αρθρίτιδα: οι ασθενείς πάσχουν από ψωρίαση και αρθρίτιδα, η πάθηση εκδηλώνεται με φλεγμονές στις αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης, των γονάτων, ακόμα και των μικρών αρθρώσεων στα χέρια κ.α.
Σε ποιες αιτίες οφείλεται η ψωρίαση;
Πρόκειται για μια πολυπαραγοντική πάθηση. Μερικοί από αυτούς είναι:
- Κληρονομικότητα: όταν υπάρχει ιστορικό με 1ου ή 2ου βαθμού συγγένεια
- Στρεπτόκοκκος: άτομα που έχουν προσβληθεί από κάποια στρεπτοκοκκική λοίμωξη μπορεί να εμφανίσουν σταγονοειδή ψωρίαση
- Φαρμακευτική αγωγή: υπάρχουν φάρμακα που μπορεί να επιβαρύνουν ή να προκαλέσουν την πάθηση
- Ψυχολογικοί λόγοι: το στρες είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας που σχετίζεται με επιδείνωση της πάθησης
- Άλλες αιτίες: το κάπνισμα, η αποφυγή του ήλιου, η αλλαγή των εποχών, το αλκοόλ, η τριβή με τα ρούχα, ο τρυαματισμός μπορεί να επηρεάσουν τόσο την εμφάνιση, όσο και τη διάρκεια της ψωρίασης
Η ψωριαση ταξινομείται σε:
- Ήπια: η ψωριαση εντοπίζεται σε ένα μικρό μέρος του σώματος και τα συμπτώματα είναι ελαφρά. Σε κάποιες περιπτώσεις δεν απαιτείται θεραπεία.
- Μεσαία: η ψωριαση καλύπτει έως και το 20% του σώματος και χρειάζεται τοπική φαρμακευτική αγωγή για να θεραπευτεί.
- Σοβαρή: η ψωριαση επηρεάζει τον τρόπο ζωής του ασθενή και καλύπτει ένα μεγάλο μέρος του σώματος. Η συστηματική θεραπεία πιθανόν είναι αναγκαία.
Ψωριαση και ψυχολογικές επιπτώσεις
Η ψωριαση επηρεάζει την ποιότητα ζωής και κατ’ επέκταση την ψυχολογία του ασθενή. Το άτομο νιώθει ντροπή για την εικόνα του, αποφεύγει τις κοινωνικές επαφές και επιλέγει την απομόνωση. Ακόμα και το καλοκαίρι ασθενείς με ψωριαση επιλέγουν ρούχα που καλύπτουν τα σημάδια γιατί νιώθουν ανασφάλεια για την εμφάνισή τους, αν και η έκθεση στον ήλιο, έστω και για λίγα λεπτά της ημέρας, βοηθούν υπερβολικά τα συμπτώματα της ψωρίασης.
Διάγνωση
Ο δερματολόγος θα πρέπει ναζητά το πλήρες ιστορικό του ασθενή, το κληρονομικό του ιστορικό, τη λήψη φαρμάκων, τα συμπτώματα κ.α. Στη συνέχεια προχωρά σε κλινική εξέταση για να διαπιστώσει την έκταση και τη σοβαρότητα της πάθησης. Για να αποκλειστούν άλλες δερματικές παθήσεις γίνονται κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις, μεταξύ των οποίων και βιοψία δέρματος.
Ψωριαση και θεραπεία
Ανάλογα με τον τύπο, τη σοβαρότητα και την έκταση της ψωρίασης, συστήνεται και η αντίστοιχη θεραπεία. Η θεραπεία σε ήπιες ή μεσαίες μορφές μπορεί να περιλαμβάνει την εφαρμογή τοπικών αγωγών (κορτικοστεροειδή κ.α.) στο δέρμα που περιορίζουν τον κνησμό και τη φλεγμονή. Μια άλλη μέθοδος είναι η φωτοθεραπεία με χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας που καθυστερεί την παραγωγή των κυττάρων και περιορίζει με τον τρόπο αυτό την ψωριαση. Σε σοβαρές περιπτώσεις συστήνεται η συστηματική λήψη συμβατικών φαρμάκων ή βιολογικών παραγόντων λήψη φαρμάκων που δίνει άμεσα αποτελέσματα και αντιμετωπίζει τα συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Οι βιολογικοί παράγοντες αποτελούν μια ενέσιμη μορφή θεραπείας που στοχεύει στο ανοσοποιητικό σύστημα, αναστέλλει την απελευθέρωση κυτοκινών (ευθύνονται για την εμφάνιση της ψωριασης) και εξαλείφει τα συμπτώματα.
Οι θεραπείες για την ψωριαση ακολουθούνται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ασθενή και κυρίως σε περιόδους εξάρσεων. Σημαντικό ρόλο παίζει η ιδιαιτερότητα κάθε ασθενούς και η διαφορετική ανταπόκριση του σε διάφορες θεραπείες.
Ψωρίαση και μεταδοτικότητα
Η ψωριαση δεν είναι μεταδοτική ασθένεια. Σχετίζεται με διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος και σε καμία περίπτωση δεν μεταδίδεται με οποιοδήποτε τρόπο από άτομο σε άτομο . Είναι βασικά κληρονομικό νόσημα.